Ben jij ook een (halve) perfectionist?

Ben jij ook een (halve) perfectionist?

Zo leg je de lat een beetje lager

Natuurlijk wil je graag je best doen en probeer je anderen zo goed mogelijk te helpen. Maar al die moetjes die we onszelf opleggen, kunnen je ook opbreken. In deze blog/podcast vertel ik – een halve perfectionist – hoe je de lat voor jezelf bewust iets lager kunt leggen.

Waarom moet die lat zo hoog?

Op school was ik geen streber maar een kind dat middelmatig scoorde. De cijfers interesseerde me eigenlijk niet. Ik vond het veel belangrijker om de ideale dochter te zijn voor mijn ouders. Ik legde de lat vaak te hoog. Pas veel later begreep ik dat ik dit om de verkeerde redenen deed: ik hoopte de goedkeuring van mijn ouders te krijgen. En het streven naar perfectie was de enige manier die ik als meisje kende en onbewust toepaste.

Maar het gevolg van de ideale dochter ‘moeten’ zijn, was dat ik daardoor afhankelijk werd van het oordeel van anderen, waardoor mijn eigen kracht en zelfvertrouwen steeds meer afnamen. Fast forward: ik veranderde in een verdrietig hoopje ellende. Deze pijn wil ik anderen besparen. Daarom ben ik onder andere mijn bedrijf Just Be You gestart.

In de greep van perfectionisme

Met perfectionisme proberen we het gevoel van schaamte te voorkomen, vaak zonder dit te weten. Schaamte is de emotie waarmee we onszelf het meest kunnen neerhalen. De innerlijke criticus weet je genadeloos te straffen na het maken van een blunder. We zijn namelijk zelf onze grootste veroordelaar.

Maar zolang je geen fouten maakt, zit je safe. Toch? Niet helemaal, want een perfectionist weet altijd wel iets te vinden wat er beter kan. En hier zit nou precies de uitdaging. Omdat dingen altijd beter, mooier, leuker of sneller kunnen is de perfectionist nooit compleet tevreden. En wanneer het gehoopte applaus tegenvalt, wijt je dat aan jezelf. Niet de reacties vielen tegen, ík viel tegen. En zo wordt kritiek van anderen al gauw zelfkritiek.

Een gezonde portie perfectionisme

Doe de imperfectie-challenge

De drang naar perfectionisme zit vaak diep en kun je niet met een vingerknip uitzetten. Ook al zou je dat zo graag willen. Maar er zijn een aantal dingen die je kunnen helpen om toch de lat een beetje lager te leggen. En dat is nodig om te voorkomen dat je op een gegeven moment met een burn-out thuiszit en helemaal niks meer kunt.

Het klinkt misschien gek, maar daag jezelf eens uit en neem je voor om elke dag 3 dingen niet perfect voor elkaar te hebben. Dit kunnen dingen zijn als de deur uitgaan met afgebladderde nagellak of zonder make-up.

Als je dit doet, merk je dat dingen minder perfect doen, ook oké is. In plaats dat je jezelf automatisch gaat straffen met een negatieve gedachte schept deze oefening juist luchtigheid. Alleen al om het feit dat je aan je ‘drie-fouten-lijstje denkt en weer één kunt afstrepen. En items op welke todo-lijst ook afvinken, triggert het beloningssysteem in de hersenen.

Wanneer je je echt goed voelt over jezelf,
maakt zelfkritiek geen schijn van kans!

Gebruik affirmaties

Zoals je misschien weet, ben ik fan van affirmaties. Affirmaties helpen niet alleen je gedachten te transformeren, maar ze kunnen ook je onderbewustzijn resetten. Ik heb affirmatiekaarten ontwikkeld die perfect zijn om je perfectionisme te tackelen. 

Want het tegengif van perfectionisme is zelfliefde en zelfvertrouwen. Wanneer je je goed voelt over jezelf, maakt zelfkritiek geen schijn van kans.

Een affirmatie is iets magisch. Het helpt je om je gedachten, gevoelens en emoties in de gewenste richting bij te sturen. Dit doe je door de positief geformuleerde zin een aantal keer per dag (liefst hardop) te herhalen. Hoe vaker je dit met overtuiging doet, hoe beter het als het ware in je onderbewuste inslijt.

Wil je hier meer over weten/lezen? Lees dan de blog of luister naar de podcast >>

Toepasselijke en krachtige affirmaties zijn:

• Ik ben goed genoeg. 
• Ik ben goed zoals ik ben.
• Ik vertrouw op mezelf.
• Ik accepteer mezelf zoals ik ben.
• Ik heb mezelf lief (of: ik hou van mezelf).
• Ik leg de lat een beetje lager, dát is perfect.

Kies een affirmatie die bij jou een positief gevoel oproept. Hoe sterker de positieve associatie met de affirmatie, hoe krachtiger de werking ervan. #magic

Maak je perfectionisme concreet

Probeer het volgende eens bij jezelf: wat is het dat je allemaal perfect wilt doen? Kijk niet te ver vooruit: wat moet volgens jou vandaag perfect gaan? Je kunt je afvragen waarom dit perfect moet. Maar interessanter (en leerzamer) is wat perfect voor jou betekent. Waar moet de activiteit van vandaag aan voldoen om het perfect te laten zijn?

Stel dat je kind jarig is en op school mag trakteren. Hoeveel moeders schieten er niet in de stress om met de perfecte traktatie aan te komen zetten? Terwijl het daar in mijn ogen helemaal niet om gaat. Het is toch véél leuker en waardevoller om met je kind te bedenken wat jullie samen voor lekkers willen maken? Samen een boodschappenlijstje maken en de boodschappen doen? De traktatie hoeft toch niet masterchef-waardig te zijn?

Schrijf op waar jouw activiteit aan moet voldoen om perfect te zijn. Verdeel deze items vervolgens in twee categorieën: ‘hier heb ik invloed op’ en ‘hier heb ik geen invloed op’.

Zo wordt snel duidelijk in hoeverre jij onhaalbare doelen aan jezelf stelt. Als je een tuinfeest geeft en er wordt regen voorspeld, kun je daar niks aan doen. Stel dan je beeld van perfectie bij: het feest is geslaagd als we met z’n allen gezellig onder de partytent schuilen.

Word een dankbaarheids-addict

Ik ben een enorme dankbaarheids-addict geworden. Er zijn zoveel dingen om dankbaar voor te zijn, zelfs op dagen dat ik me wat minder voel. Al is het dat ik gezond ben, moeiteloos kan ademhalen en dat ik kan gaan en staan waar ik wil. Ik bekijk het leven door een soort dankbaarheidsfilter.

Deze dankbaarheidsfilter kun je trainen: hoe gemotiveerder jij ergens naar zoekt (geluk of iets om dankbaar voor te zijn), hoe meer je brein met je mee gaat zoeken om het te vinden. Op die manier zie ik altijd wel iets dat me happy maakt. Dankbaarheid is de tegenhanger van elke negatieve emotie. Ik had vroeger niet veel om dankbaar voor te zijn en tegenwoordig juist ontzettend veel. En alleen dáárom ben ik zo dankbaar, elke dag weer.

Zet jezelf (en je doel!) niet onnodig onder druk

Het is goed om doelen te stellen en plannen te maken. Maar pin jezelf niet te veel op de einddatum of eindresultaat vast. Dingen gaan zoals ze gaan. en ik geloof erin dat als ‘het zo moet zijn’, dat het ook zal gebeuren. Alles op z’n eigen tijd. En die tijdsplanning hebben we zelf niet altijd in de hand. Vertrouw erop dat jouw pad zich zo ontvouwt zoals het moet zijn, want het leven werkt voor jou en niet tegen jou!

Ontspan je spieren

De lat voor jezelf altijd maar hoog leggen, levert je ongemerkt veel stress op. En omdat je dit altijd doet, raak je gewend aan een hoge dosis stresshormonen (cortisol, adrenaline) in je lichaam. En dat kan je weerstand aantasten, waardoor je vatbaarder bent voor bijvoorbeeld een (herfst)griepje. Of je bent sneller aangebrand of vermoeid.

De eerste stap is je realiseren dat je gespannen bent omdat dingen niet perfect lijken te gaan. Ga vervolgens met je aandacht naar je lichaam: welke spieren zijn gespannen? Hoe voelen de spieren in je nek, schouders, gezicht en onderrug?

Wanneer je je spieren bewust ontspant en je een relaxte lichaamshouding aanneemt, worden ook je gedachtes milder. Net als dat je met een trotse houding je krachtiger en beter voelt dan wanneer je ineengedoken zit.

Wees complimenteus (naar jezelf!)

Geef jij jezelf wel eens een compliment? Een perfectionist doet dit zelden, omdat de lat immers altijd hoger kan. Toch kan het helpen om jezelf af en toe een schouderklopje te geven. Je hoeft jezelf niet meteen de hemel in te prijzen (mag natuurlijk wel!). Maar hoe vaker je het doet (je moet het wel menen!), hoe makkelijker wordt.

Ben jij te streng voor jezelf?

Met een simpel testje kom je erachter hoe streng je voor jezelf bent. Als je te laat op je afspraak komt, een verjaardag vergeet of iemand vergeet terug te bellen, is dan meteen je humeur verpest? Hoe reageer je op zo’n moment? En nog belangrijker: hoe praat je dan tegen jezelf? En wat zou je tegen een vriendin zeggen die hetzelfde deed?

Liggen deze twee reacties ver uit elkaar? Dan ben je inderdaad behoorlijk streng voor jezelf. En stel dat je tegen je vriendin zou zeggen wat je tegen jezelf zegt. Wat zou de eerste reactie van jouw vriendin dan zijn? Levert haar denkbeeldige reactie bij jou schaamte op? Zo ja, dan spreek ik je nu even streng toe: waarom ben je niet gewoon wat liever voor jezelf? Dat is niet egoïstisch, dat is je goed recht! 

Ik zou willen dat iemand dit vroeger tegen mij had gezegd. Ik zou willen dat ik als kind iemand had die zei dat ik er mocht zijn en dat ik goed genoeg was zoals ik was. Daarom raakt dit onderwerp me. Omdat ik weet wat voor pijn het doet als je het gevoel hebt dat je geen fouten mag maken. Dat je het nooit helemaal goed kan doen, terwijl dat wel van je verwacht wordt. Door jezelf of door anderen.

Ik ben grootgebracht met ouders die vooral heel druk bezig waren met zichzelf en met wat anderen van ons gezin vonden. Schaamte lag daardoor altijd op de loer. Ik durfde ook niemand mee naar huis te nemen omdat ik nooit wist hoe ik mijn ouders zou aantreffen.

Dit heb ik van mijn ouders overgenomen en zo groeide ik ermee op. Om dit diepgewortelde gevoel van schaamte weer los te laten, heb ik heel hard aan mezelf moeten werken. Maar het is gelukt. En als ik het kan, kan jij het ook. En onthoud goed: je bent echt goed zoals je bent!

Accepteer dat wat er is. Laat los wat is geweest. Geniet en heb vertrouwen in wat kan zijn. 

With love,