“Wat jou overkomt is niet wat jou definieert”
Dit is opgedragen aan alle personen die aan mijn zijde bleven, mijn lief, en de lotgenoten en groepsgenoten die mijn leven hebben veranderd.
Liefde voor jullie, altijd.
Het is voor veel mensen een taboe om over narigheid in je leven te praten, maar omdat ik niet onder die categorie val wil ik graag dat taboe doorbreken. Er zijn veel mensen die narigheid ervaren en daar niet mee om kunnen gaan. Zij maken zich teveel druk om wat anderen van hen denken en hebben geen manier om zichzelf en hun problematiek kenbaar te maken. Dit is voor de mensen die niet weten waar ze moeten beginnen en ook voor degenen die ik al op weg heb mogen helpen. Ervaring liet mij zien dat je altijd een keus hebt. Al-tijd.
Wat jou overkomt is niet wat jou definieert
Levenservaringen. Ons hele leven bestaat uit het opdoen ervan: fijne ervaringen, blije momenten, prachtige herinneringen. We ervaren blijdschap en geluk. En soms doen we levenservaringen op die minder leuk zijn. Soms ervaren we momenten die ons en ons leven kunnen vormen en veranderen.
De waarheid is: crappy things do happen. Het overkomt een ieder van ons. Zelfs de meest optimistische personen die jij kent, hebben nare levenservaringen. Het verschil is dat sommigen erover praten, en anderen niet. Het is een stigma dat iemand pas ‘echte’ problemen heeft als diegene erover praat; dat is complete bullcrap. Iedereen heeft zijn eigen manier, zijn eigen proces, zijn eigen keuze. En nog iets: je bent niet verplicht om over jouw ervaringen te praten of het aan de grote klok te hangen. Als jij narigheid ervaart en het type persoon bent die dat het liefste voor zich houdt; you go. Er is geen handleiding opgesteld hoe met jouw levenservaringen om te gaan, en dat geldt voor zowel de positieve ervaringen als de negatieve.
We leven in een maatschappij waarin wordt verwacht zo succesvol en productief mogelijk te zijn. En in die mentaliteit is geen ruimte voor jou en de momenten dat het even wat minder gaat. Zelfs in de 21ste eeuw lijkt het een taboe om überhaupt over emoties en gevoelens te praten. Ervaar je blijheid? Spread that everywhere. Het is haast propaganda om alleen je positiviteit te belichten. Crappy things? Beter om te zwijgen. En vooral met social media: laat zoveel mogelijk zien hoe fantastisch en gevuld jouw leven is. Plaats vooral niet iets wat mensen mogelijk aan het denken zet, anders wordt je bestempeld met ‘het schrijven van een online dagboek’ en de vraag ‘waarom je niet gewoon mainstream mee kunt gaan’. God nee, het beste is om je mond te houden en mee te gaan met de mening van de meerderheid. Probeer vooral niet een eigen identiteit aan te nemen en je stem te laten horen. Beter gezegd: probeer vooral niet jezelf te zijn. Deze mentaliteit plus je ervaringen kunnen een doodsteek worden.
Goed, even iets over die levenservaringen. Het is allereerst nooit een competitie. Het gaat er niet om wie er het meeste meemaakt of wie er meer heftige situaties meemaakt. Waar het om gaat, is jouw perspectief in dat alles. Hoe jij naar jouw ervaringen kijkt en dat jouw leven laat beïnvloeden. Er is geen goed of slecht.
Wanneer we pogen onze gevoelens en gedachten kenbaar te maken worden we gelabeld. Klachten? Gun de psychiaters ook wat, pak aan die medicijnen. Aanhoudende klachten? Misschien toch beter om jezelf nog eens te laten diagnosticeren. Het is net als waarden en normen. De labels en diagnoses worden de norm, en naar die norm ga jij je gedragen. Je wordt waar je in gelooft. Een etiket is een indicatie om je klachten in kaart te brengen en tegelijkertijd je beperking. Immers: jij hebt een bepaalde diagnose, wat betekent dat jij bepaalde dingen niet of nooit zult kunnen. Het is beter om je daar bij neer te leggen en te accepteren dat je nooit meer een volwaardig en heel persoon zult worden.
Je kunt narigheid meemaken en er goed mee dealen, of je kunt narigheid ervaren waardoor je niet meer normaal kunt functioneren. Er zijn twee manieren om met jouw ervaringen om te gaan. Fight or flight. Winnen of verliezen. Er zijn twee manieren om tegen jouw ervaringen aan te kijken. Je kunt zeggen: ‘dat is mij aangedaan, en door datgene en diegene zal ik nooit meer normaal kunnen functioneren. Ik heb een diagnose gekregen, ik slik medicijnen, ik word nooit meer de oude.’ Wel, iedereen heeft die gedachte wel eens gehad, maar de waarheid is dat slachtoffergedrag jou geen meter verder helpt. Sterker nog, door je neer te leggen bij datgene wat jou is overkomen (de term die ik gebruik i.p.v. ‘aangedaan’) én je vast te houden aan je beperking (label, etiket, diagnose) zul jij jezélf nooit meer gunnen dan die ellende. Want hoe makkelijk is het om met een vinger naar de ander te wijzen? Ja, shit kan je overkomen zonder dat je zeggenschap hebt over de gebeurtenis of een constructieve coping hebt ontwikkeld. Het kan je op dat moment vormen en veranderen. Maar door ervoor te kiezen om slachtoffer te blijven – want slachtoffer blíjven is een hele bewuste keuze – verban jij jezelf naar je eigen hel. Ik zal uitleggen waarom.
Met je levenservaringen omgaan is net als een rouwverwerkingsproces. Je doorloopt fases voordat je weer bij jezelf kunt komen. Verwerking en acceptatie kan maanden, jaren, zo niet een leven lang duren. Let op: er is geen goed of fout in elke fase.
- Ontkenning. ‘Ik ervaar niet dusdanige problematiek dat mijn functioneren eronder lijd. Sterker nog; welke problemen?’
- Boosheid. ‘Ik moet erkennen dat ik niet langer optimaal kan functioneren. Waarom moet mij dit overkomen? Waar heb ik dit aan verdiend?’, en ook ‘als ik moet lijden zal ik mijn daders daarin meetrekken.’
- Het gevecht aangaan. Vechten met het hoe en waarom, proberen het onrecht in kaart te brengen, en uiteindelijk het toelaten van je emoties en gevoelens en het verwerken daarvan.
- Depressie. Wanneer bovenstaande fases niet langer effect hebben, komt het besef van de onmacht. Hier begint ook geleidelijk de verwerking.
- Acceptatie. Na het toelaten van bovenstaande fases komt het besef van acceptatie. Het is tijd om dingen los te laten als jij wat van je leven wilt maken. Acceptatie betekent vaak ook een verandering van perspectief.
Conclusie: emoties en gevoelens toelaten mag, móet zelfs.
Accepteer dat je shitty things zijn overkomen en dat die herinneringen af en toe weer opspelen. Maar ga hier op een constructieve manier mee om. Benut je talenten. Schrijf, teken, schilder, kook, bak, tuinier, maak muziek, dans, ga wandelen of sporten. Beweeg je lijf en laat het gaan. En als jij die ene tranentrekker op wilt zetten om alles de vrije loop te laten: doe je ding. Maar pas altijd op dat je er niet in blijft hangen. Delegeer. Je kunt er een uur in blijven hangen, je kunt er een dag in blijven hangen, maar weet wanneer je moet loslaten. Het is een slechte dag, geen slecht leven.
Bij deze bedank ik mijn lieve ‘valse stiefzus’ voor de uitspraak ‘slaap er een nachtje over’. Echt: morgen ziet het leven er heel anders uit.
Wees lief voor jezelf, inspireer jezelf.
Bedankt lieve vriendin, voor de uitspraak ‘vergeet nooit waar je vandaan komt’.
Lotgenoten en groepsgenoten: bedankt voor het leren breien, het lachen, de tranen, het gieren, de benzo-avondjes, het verschil tussen clean pain en deurty pain, het belang van eigenwaarde, de nachtelijke kaas-salami tosti’s, het weglaten van de ballonnen(ik meen het), de hysterie tijdens ‘Genante Lijven’ en nog zoveel meer. Dank je wel.
In mijn hart, voor altijd.
Wil je meer eigenliefde ontwikkelen?
Schrijf je in voor de populairste e-cursus en bouw aan je zelfliefde en zelfvertrouwen, stap voor stap. Met toegankelijke en praktische opdrachten, levens veranderende inzichten en inspirerende oefeningen. Bekijk het hier…
