Hoe stop je onzekere gedachten – 3 stappen

Hoe, wat en waar?

Onzekere gedachten ontstaan op het moment dat de twijfel toeslaat. Twijfel aan jezelf, aan je eigen kunnen en aan je eigen waardes. Achter deze twijfel zit het gevoel van schaamte. En schaamte maakt ons bang om niet geaccepteerd te worden. Niet geaccepteerd en geliefd worden (met het risico op buitensluiting), is onze diepste oerangst. In de oertijd overleefde je het niet in je uppie. We hebben de geborgenheid van een groep nodig.

De gedachten die door je hoofd gaan, zijn lang niet altijd nuttig. Ze kunnen je misleiden, opjutten, kleineren en domineren. Dit kunnen gedachten over jezelf zijn, je werk, relatie, de kinderen. Maar ook over anderen die jou iets hebben aangedaan. Vaak zijn piekergedachten gekleurd: ze zijn niet de waarheid maar weerspiegelen jouw ervaring. Dit triggert je emoties, waardoor het sterk de realiteit lijkt. En dat maakt het nou juist zo lastig!

Waar komen je onzekere gedachten vandaan?

Vaak zijn negatieve gedachten ideeën die je van anderen hebt overgenomen, zoals een nare opmerking van je ex. Grote kans dat je het onbewust hebt opgeslagen en er een conclusie aan hebt verbonden: zo ben ik kennelijk. Ik ben een slechte partner, moeder, dochter, collega als ik niet geïnteresseerd doe en belangstelling toon. Het vormt je gedrag en zelfbeeld.

Tackel je onzekere gedachten

Er zit een verschil in onzekere gedachten en twijfelgedachten. Twijfelgedachten zijn niet echt gekoppeld aan jou als persoon. Je vraag je bijvoorbeeld af of je het wel goed hebt gedaan of dat je iets wel of niet moet doen. Onzekere gedachten zijn direct gelinked aan wie jij bent als persoon. Deze geven je al snel een slecht gevoel over jezelf: ben ik niet goed genoeg? Ik had het niet moeten doen, wat ben ik toch dom!

Soms kun je van twijfelgedachten doorschieten in onzekere gedachten, waardoor je uiteindelijk alsnog een slecht gevoel krijgt over jezelf. Hoe kun je dit voorkomen of terugdraaien? 

Stap één is je bewust worden dat je onzekere gedachten hebt.

Stap twee is je realiseren dat jij deze onzekere gedachten niet bént maar dat je ze alleen hébt. En wat je hebt, kun je loslaten. Of in dit geval aanpassen. (Hier kom ik straks op terug!)

Stap 3: schuif de onzekere gedachten of zelfkritiek in de schoenen van je innerlijke criticus. Bijvoorbeeld: ik heb het eten laten aanbranden, en nu vindt mijn innerlijke criticus dat ik een waardeloze kok ben. Of: ik heb de gedachte dat ik een waardeloze kok ben. Zo ontstaat er meer ruimte om te relativeren en om het te vervangen voor een vriendelijkere gedachte: ik ben een temperamentvolle keukenprinses die het vuur af en toe te hoog zet.

Doorbreek je piekergedachten  -> mentaal

Het is misschien een open deur. Maar om definitief de stekker uit je gedachtestroom te halen, is het belangrijk dat je tegen jezelf zegt dat piekeren je op geen enkele manier verder helpt. Sterker nog, je gaat je er alleen maar nóg ellendiger door voelen. Zeg letterlijk stop tegen je innerlijke criticus.

Onzekere gedachten gaan vaak over de toekomst

Het lijkt soms misschien alsof piekergedrag (door onzekere gedachten in je hoofd te blijven herhalen en afdraaien) een gevoel van zekerheid geeft. Maar het is vooral het negatieve denkpatroon wat vertrouwd voelt. Alles waarmee je bekend bent (of het nou positief of negatief is), geeft een gevoel van veiligheid. Een negatief patroon doorbreken, vergt moed en doorzettingsvermogen. 

Zo heb ik mijn mindset omgezet van negatief naar positief. Dat is mijn allereerste stap geweest. Vanuit mijn jeugd (ik groeide op in de overlevingsmodus), werd ik als het ware negatief geprogrammeerd. Tot het moment dat ik met mijn gedachten aan de slag ben gegaan (na twee x in een burn out te zijn beland) en ik besefte dat ik niet mijn sombere gedachten was, maar dat ik die van mijn ouders had overgenomen. In de jaren daarna leerde ik om mijn identiteit daarvan los te maken en werd ik veel meer wie ik wilde zijn: een positieve, inspirerende vrouw.

Onzekere gedachten gaan vaak over de toekomst. En ook dit soort gedachten kennen meer nadelen dan voordelen. Je kunt de toekomst niet voorspellen. En dus gaat ons oerbrein uit van de worst case scenario’s, om ons op het ergste voor te bereiden. Met als gevolg dat het jou blokkeert en je tot niets meer komt. Las een time-out in als dit gebeurt: zonder je even af of praat er juist over met een vriend(in) om je gedachten te ordenen.

Doorbreek je piekergedachten -> fysiek

Je kunt je onzekere gedachten ook op fysiek level beïnvloeden. Let maar eens op je lichaam wanneer je vastzit in een negatief denkspiraal.

Waar voel je de stress in je lijf?
Wat voelt er zwaar?
Welke spieren zijn gespannen of pijnlijk?
Heb je hoofd- of lage rugpijn?
Maagzuur?

Negatieve gedachten roepen negatieve energie op. Ik ben ervan overtuigd dat deze negatieve energie op den duur voor lichamelijke ongemakken zorgt.

Je lichaam en geest zijn één systeem en dus beïnvloeden ze elkaar. Wanneer je moe bent of niet lekker in je vel zit, heb je sneller onzekere gedachten en heb je eerder last van een steen op je maag of een vermoeid, grieperig gevoel. Andersom werkt het ook: wanneer je je geweldig voelt en volop energie hebt, hebben onzekere gedachten geen schijn van kans.

Je kunt met je lichaam je gedachten beïnvloeden. Wanneer je een trotse houding aanneemt, ga je je vanzelf krachtiger voelen. En als je ineengedoken zit, voel je je minder goed. Dit kan ook met je spieren. Ontspan bewust je spieren in je lichaam die gespannen zijn en neemt een relaxte lichaamshouding aan. De grap is dat dan ook je denken verandert en milder wordt.

Doorbreek je piekergedachten - > emotioneel

Je innerlijke criticus biedt ook voordelen. Zo heeft elke onzekere gedachte een verborgen boodschap. Wat zit je dwars, waar twijfel je aan of waar ben je bang voor? Neem 10 tot 20 minuten de tijd om dit helemaal uit te schrijven. Let op: geen volzinnen! Vertrouw gewoon al je gedachten aan het papier toe zoals ze in je opkomen. Als ik dit heb gedaan, voel ik me altijd veel relaxter en ben ik veel zachter en milder naar mezelf.

Je mind is dus eigenlijk geprogrammeerd om te overleven. Het behoed je voor al te grote veranderingen. En het wil voorkomen dat je de mist in gaat. Je mind en innerlijke criticus zijn als het ware je innerlijke beveiligingsteam.

Een out-of-the-box oefening om een gezonde afstand tussen jou en je gedachten te creëren is om tegen je innerlijke criticus te praten. Bedank je gedachtenstem voor z’n bezorgdheid en bescherming (want dat doet ie dus). Zeg dat je de alarmbellen hebt gehoord en dat hij (bij mij voelt het als een hij, haha) erop mag vertrouwen dat jij de juiste beslissing neemt.

Het kan fijn zijn om vriendelijk te reageren op je onzekere gedachten. Geef jij jezelf wel eens een compliment? In hoeverre ben je trots op jezelf? Wat zou je tegen een vriendin zeggen die heeft bereikt wat jij doet? Welke pluim zou je haar dan geven? Die kun je mooi in je eigen zak steken! Prijs jezelf eens de hemel in!

Je bent niet de enige

Tot slot de nuchtere aanpak: vecht niet tegen je onzekere gedachten maar accepteer ze.

Als je er tegen vecht dan komt er toch een keer een tijd dat deze gedachten naar boven komen. Iedereen heeft onzekere periodes. Gebruik een affirmatie zodra er een onzekere gedachte opduikt.

Niet: ik kom in tijdnood.
Wel: Ik heb de tijd die ik nodig heb.

Dit zorgt ervoor dat je niet in een vernauwende gedachtenspiraal terechtkomt, maar dat je open blijft staan voor oplossingen en een mildere blik naar jezelf. Want alleen dát helpt je verder! Zet je een positieve affirmatie let dan ook eens op de toevallige toevalligheden op je pad. 

Accepteer dat wat er is. Laat los wat is geweest. Heb vertrouwen in wat kan zijn. 

With love, 

PS: Heel veel andere handige tips vind je in mijn blog: Tem je innerlijke criticus